Zona Nedir? ve Nedenleri.

Zona Nedir? Sebepleri ve Iyi mi tedavi edilir.

Zona Nedir? ve Sebepleri Zona hastalığı, ağrılı kızarık şeklinde görülen, viral kaynaklı bulaşıcı bir sinir enfeksiyonudur. Düzgüsel şartlar altında zona hastalığı vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir, sadece birçok vakada gövdenin sol yada sağ tarafını saran tekli bir kabarcık şeridi olarak görünür.

Zona hastalığı, suçiçeği hastalığına yol açan Varicella zoster virüsünden oluşur. Düzgüsel şartlarda kişi suçiçeği geçirdikten sonrasında, Varicella zoster virüsü kişinin omuriliği ve beyninin yakınındaki sinir dokusunda inaktif olarak varlığını sürdürmeye devam eder. Aradan seneler geçtikten sonrasında virüs yeniden etken hale geçebilir ve zona hastalığının belirtilerinin görülmesine niçin olabilir.

Zona yaşamı tehdit eden bir tıbbi durum olmasa da, kişi için fazlaca acı verici bir tecrübe olabilir. Zona Nedir? ve Sebepleri Öncesinden olunan aşı, bireylerde zona görülmesi riskini azaltmaya destek olurken, benzeri şekilde erken tedavi hem zona enfeksiyonunun süresini kısaltmaya hem de bir ekip komplikasyonların gelişmesi olasılığını azaltmaya destek olabilir.

Zona Nedir? Sebepleri Zona Niçin Olur?

Zona hastalığı, suçiçeği hastalığına yol açan Varicella zoster virüsünden oluşur. Daha ilkin suçiçeği geçirmiş derhal her kişi zona hastalığına yakalanabilir. Sadece suçiçeği geçiren hepimiz zona geliştirmez. Suçiçeği iyileştikten sonrasında virüs sinir sistemine yerleşerek senelerce uykuda kalabilir. Bir süre sonrasında yeniden etken hale geçebilen virüs, kişinin cildine uzanan sinir yolları süresince ilerleyerek zona hastalığına niçin olabilir.

Zona oluşumunun sebebi tıp uzmanları tarafınca hemen hemen kati olarak belirlenememiştir. Bir kuram kişi yaşlandıkça kişinin enfeksiyonlara karşı bağışıklığının azalmasından kaynaklandığını öne sürmektedir. Zona, yaşlı yetişkinlerde ve bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde daha yaygın görülür.

Varisella-zoster virüsü, Herpes virüsü adında olan ve normalde uçuk ile genital herpese yol açan virüslerden meydana gelen bir virüs ailesinin parçasıdır. Zona, bu sebeple Herpes Zoster olarak da bilinir. Sadece bireylerde suçiçeği ve zona hastalığına yol açan virüs, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olan ve uçuk yada genital herpesten görevli olan virüsle aynı değildir.

Zona hastalığı olan bireyler, taşıdıkları Varicella-zoster virüsünü suçiçeği bağışıklığı olmayan derhal her insana geçirebilir. Bu geçiş en yaygın olarak zona döküntüsünün açık yaralarıyla direkt temas yöntemiyle gerçekleşir. Bireyler virüs ile enfekte olduktan sonrasında su çiçeği geliştirebilirler, sadece zona hastalığı geliştirmezler.

Suçiçeği, bazı bireyler için oldukça tehlikeli olabilir. Normalde kişi zona kabarcıkları kabuklanıncaya kadar bulaşıcıdır. Bu yüzden hemen hemen suçiçeği geçirmemiş yada suçiçeği aşısı olmamış bireyler ile, bilhassa de bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerle, hamile hanımlarla ve yeni doğanlarla fizyolojik temastan kaçınmak önemlidir.

Daha ilkin suçiçeği hastalığı geçirmiş bireylerin zona geliştirmesi riskini artırabilecek bir ekip faktörler mevcuttur. Bunlar içinde ilki 50 yaşın üstünde olmaktır. Zona en fazlaca 50 yaşın üstündeki bireylerde yaygın olarak görülür ve risk ilerleyen yaşla birlikte artar. Bazı tıp uzmanları 80 yaş ve üstündeki insanların yarısının zona geçirdiğini tahmin etmektedir.

AIDS ve kanser şeklinde kişinin bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar, zona riskini artırabilir. Gene kanser tedavisi sürecinde uygulanan radyoterapi yada kemoterapi kişinin hastalıklara karşı direncini azaltabilir ve zona gelişimini tetikleyebilir. Bilhassa nakledilen organların reddini önlemek suretiyle bağışıklık sistemini baskılamak için tasarlanan ilaçlar yada prednizon şeklinde steroidlerin uzun soluklu kullanımı zona riskini artırabilir.

Zona İle Ortaya Çıkabilecek Komplikasyonlar Nedir?
Zona sürecinde kişinin karşısına bir ekip komplikasyonlar çıkabilir. Bazı vakalarda zona ağrısı kabarcıklar geçtikten fazlaca sonrasında da devam eder. Bu durum Post-herpetik Nevralji olarak bilinir ve hasarlı sinir telleri tarafınca ciltten beyne hatalı yada abartılı ağrı mesajları gönderilmesinden dolayı oluşur.

Gözün içinde yada çevresinde gelişen zona, kısaca Oftalmik Zona bireyde kalıcı görme yitirilmesine yol açabilecek ağrılı göz enfeksiyonlarına niçin olabilir. Hangi sinirlerin zona hastalığından etkilendiğine bağlı olarak, beyin iltihabı, kısaca ensefalit, yüz felci ya da işitme yada denge sorunları ortaya çıkabilir.

Uygun şekilde tedavi edilmeyen zona kabarcıkları sebebiyle ciltte bakteriyel enfeksiyonlar gelişebilir.

Zona Iyi mi Önlenir?

Zona hastalığının önlenmesine destek olabilen iki aşı mevcuttur. Bunlar suçiçeği aşısı ve zona aşısıdır. Suçiçeği aşısı suçiçeği hastalığını önlemek için çocukluk döneminde rutin olarak kullanılan bir aşıdır. Bu aşı, asla suçiçeği geçirmemiş yetişkinler için de önerilir. Her ne kadar aşı kişinin suçiçeği yada zona hastalığına yakalanmayacağını güvence etmese de, hem komplikasyon olasılığını ve hem de hastalığın sertliğini azaltabilir.

Düzgüsel suçiçeği aşısının yanı sıra ek olarak direkt zona hastalığının ortaya çıkmasını yada ağır komplikasyonlara yol açmasını engelleyecek iki zona aşısı daha geliştirilmiştir. Bu aşılardan birisi 50 yaş ve üstü kişiler için tavsiye edilirken, diğeri 60 yaş üstü bireyler için tavsiye edilir.

Zona aşılarının en yaygın yan tesirleri içinde enjeksiyon bölgesinde kızarıklık, ağrı, duyarlılık, şişme ve kaşıntı ve baş ağrısı bulunur. Zona aşıları bir tek bir önleme stratejisi olarak kullanılır. Hastalığı olan fertleri tedavi etmek için tasarlanmamıştır. Tıpkı suçiçeği aşısında olduğu şeklinde, zona aşısı da zona hastalığına yakalanmamayı güvence etmez. Sadece hastalığın seyrini kısaltabilir, sertliğini hafifletebilir ve Post-herpetik Nevralji riskini azaltabilir.

Zona Nedir? Emareler Zona Emareleri Nedir?

Birçok vakada zona emareleri ve semptomları kişinin vücudunun tek bir tarafının yalnızca minik bir bölümünü etkisinde bırakır.

Zona hastalığı sürecinde gözlemlenebilecek çeşitli emare ve semptomlar içinde öncelikli olarak ağrı, yanma, uyuşma yada karıncalanma, ağrıdan birkaç gün sonrasında süregelen kırmızı bir döküntü, dokunmaya karşı duyarlılık, kaşıntı ile kolay patlayan ve kabuk bağlayan içi sıvı dolu kabarcıklar bulunmaktadır.
Daha ender olarak bazı vakalarda bunlara ek olarak ateş, baş ağrısı, ışığa duyarlılık ve bitkinlik şeklinde emare ve semptomlar da gözlemlenebilir.

Ağrı çoğu zaman zona hastalığının ilk emaresidir. Bazı vakalarda bu ağrı kişi için oldukça yoğun olabilir. Bazı vakalarda ağrının vücutta hissedildiği konuma bağlı olarak, kalbi, akciğerleri yada böbrekleri etkileyen başka herhangi bir probleminin emaresi ile karıştırılması mümkündür. Daha ender bazı vakalarda bireyler zona ağrısını asla döküntü geliştirmeden yaşayabilirler.
İkinci en yaygın zona emaresi olan Zona döküntüsü, en yaygın olarak, gövdenin sağ yada sol tarafını saran bir kabarcık şeridi olarak gelişir. Zona döküntüleri bazı vakalarda tek bir göz çevresinde ya da boynun yada yüzün bir tarafında meydana gelebilir.

Zona şüphesi taşıyan bireylerin, erken tedavi avantajlarından yararlanmak için bir an ilkin doktora başvurması gereklidir. Bununla beraber göz yakınında ağrı hisseden ve kızarıklık gözlemleyen bireylerin acil tıbbi desteğe başvurması gerekir.

Göz yakınında tesiri görülen zona, eğer tedavi edilmezse kalıcı göz hasarına niçin olabilir. Benzer şekilde 60 yaş üstü bireyler, kanser, ilaçlar yada diyabet şeklinde çeşitli kronik hastalıklar sebebiyle kendisinin ya da yakınlarının bağışıklık sistemi zayıflamış bireyler komplikasyon riskinin mühim seviyede yükselmesi sebebiyle bir an ilkin doktora başvurmalıdır. Kızarıklıkların ve ağrının yaygın olduğu bireylerin de bir an ilkin doktora başvurması tavsiye edilir.

Tanı Şekilleri Zona Iyi mi Teşhis Edilir?

Doktorlar zona hastalığının teşhisi için ilk olarak kişi üstünde yaptıkları fizyolojik muayene ve tıbbi geçmişi belirlemek için sordukları sorulardan faydalanırlar. Zona teşhisi çoğu zaman kişinin vücudunun bir tarafındaki ağrı şikayetinin yanı sıra, gözlemlenen döküntü ve kabarcıklarla beraber teşhis edilir. Bazı vakalarda ek olarak laboratuvarda incelemek suretiyle tabip tarafınca bir doku kazıma yada kabarcık kültürü alınabilir.

Tedavi Şekilleri Zona Iyi mi Geçer?

Zona hastalığı çoğu zaman iki ila altı hafta süreyle seyreder ve kendiliğinden geçer. Bir çok kişi bir tek bir kez zona olur. Sadece hastalığa yol açan virüs vücudu terk etmediği için bazı vakalarda, bilhassa bağışıklık sisteminin iyice zayıfladığı vakalarda durumun birden fazla tekrarlandığı görülmüştür.

Zona Iyi mi Tedavi Edilir?

Düzgüsel şartlar altında zona hastalığının tedavisi yoktur. Sadece tabip tarafınca reçete edilebilecek bazı antiviral ilaçlar ile tedavi sürecine erken adım atmak iyileşmeyi hızlandırabilir ve kişinin komplikasyon geliştirmesi riskini azaltabilir. Ek olarak, hekiminiz ağrınızı azaltmak ve semptomların sertliğini azaltmak için ağrı kesici hap ve / yada kremler reçete edebilir.

Çoğu zaman zona tedavisi sürecinde alkolden kaçınmak gereklidir. Alkol, belirli ilaçların etkinliğini azaltmanın yanı sıra bilhassa yaşlı yetişkinlerde baş dönmesi şeklinde yan tesir gelişmesi riskini artırabilir.

Zona İçin Yaşam Seçimi Değişimleri Ve Evde Bakım

Zona hastalığı sürecinde soğuk bir banyo yapmak yada oluşan kabarcıklara soğuk, ıslak kompres uygulamak kaşıntı ve ağrıyı hafifletebilir. Ferdin hastalık sürecinde gerginlikten uzak kalmaya çaba göstermesi ve hayatındaki stresi azaltması önemlidir.

Zona hastalığı sürecinde oluşan kabarcıklar kabuk kaplayana kadar bulaşıcı olduğundan, bu süreç süresince kişinin kendisini daha ilkin suçiçeği geçirmemiş yada bağışıklık sistemi zayıf kişilerden uzak tutması, virüsü başkalarına yaymaması için mühim bir adımdır.