Kronik Böbrek İltihabı

Kronik böbrek yetmezliği yada kronik böbrek hastalığı böbreğin vakit içinde fonksiyonlarını kaybetmesidir. Aniden gelişmeyen kronik böbrek yetmezliği kademeli olarak yaşanmaktadır. Altta yatan niçin bağlı olarak her geçen gün ilerleyen böbreklerin fonksiyon kaybı sonunda böbrekleri tamamen çalışamaz hale getirebilir.

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Kronik böbrek yetmezliği çoğu zaman erken evrelerde sessiz şekilde ilerler ve hiçbir emare vermeyebilir. Emareler çoğu zaman böbreklerin fonksiyonlarının kaybedilmeye başlandığı ileri evrelerde ortaya çıkmaktadır. Kronik böbrek yetmezliğinin emareleri her hastada aynı şekilde ortaya çıkmayabilir.

Değişik hastalıklarla da karıştırılabilen kronik böbrek yetmezliği emareleri genel olarak şunlardır:

• • Bitkinlik ve halsizlik
  • Mide bulantısı
  • Kusma
  • Konsantrasyon bozukluğu
  • Vücudun fazla su tutmasına bağlı olarak ayaklarda şişkinlik
  • İştah kaybı
  • Uyku problemleri ve bilhassa sabahları gözlerde şişkinlik
  • İdrar miktarında değişim ve geceleri sık idrara çıkma
  • Bilhassa geceleri kas seğirmesi ve krampları
  • Ayak ve ayak bileklerinde şişlik
  • Kalıcı kaşıntı ve ciltte kuruluk
  • Göğüs ağrısı, sıvının kalbin zarının çevresinde birikirse
  • Akciğerlerde sıvı birikirse, nefes darlığı
  • Hipertansiyon
  • Baş ağrısı
  • Erkeklerde ereksiyon sorunları

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİNİN NEDENLERİ NELERDİR?

Kronik böbrek yetmezliğinin sebepleri değişebilmektedir. Kronik böbrek yetmezliği önlenebilir nedenlere bağlı olduğu şeklinde değişik hastalıklar kaynaklı olarak da ortaya çıkabilmektedir.

• • • Diyabet: Kronik böbrek yetmezliğinin en sık sebebi halk içinde şeker hastalığı olarak malum diyabettir.  Yüksek kan şekeri seviyesi böbreklerdeki minik filtrelere zarar vererek böbrek yetmezliğini tetikleyebilmektedir.
    • Hipertansiyon: Halk içinde yüksek gerilim olarak malum hipertansiyon, kalp- damar hastalıkları ve inmenin sebebi olarak bilinse de böbrekleri de etkileyebilmektedir. Yüksek gerilim zaman içinde, böbreklerdeki minik kan damarlarını zorlayabilir ve böbreklerin muntazam çalışmasını durdurabilir. Yüksek gerilim böbrek yetmezliğine niçin olabildiği şeklinde tam tersi böbrek yetmezliği de yüksek tansiyona yol açabilmektedir.
    • Glomerülonefrit: Böbreklerin glomeruli adında olan minik filtreleme birimleri bulunmaktadır. Filtreleme üniteleri glomerulinin iltihaplanması böbrek yetmezliğine niçin olabilmektedir.
    • İnterstisyel nefrit: Böbrek kanallarının ve çevresindeki yapının iltihaplanması kronik böbrek yetmezliğine niçin olabilir.
    • Polikistik böbrek hastalığı: Polikistik böbrek hastalığı en sık görülen kalıtsal böbrek hastalığıdır. Zaman içinde genişleyen ve ciddi böbrek hasarına ve hatta böbrek yetmezliğine niçin olabilecek böbrek kistlerinin oluşumu ile ortaya çıkar. Böbrekleri etkileyen kalıtsal öteki hastalıklar Polikistik böbrek hastalığı, Fabry Hastalığı, Alport Sendromu, primer hiperoksalüri ve sistinüridir.
    • Prostat şeklinde İdrar yollarını tıkayan rahatsızlıklar: İyi huylu prostat yada prostat kanseri, mesane kanseri, böbrek taşları, enfeksiyonlar, idrar yollarındaki kan pıhtısı şeklinde idrar yollarını tıkayan nedenler böbrek yetmezliğine yol açabilmektedir.
    • Böbreğe kan akışını engellemiş olan nedenler: Kalp krizi yada kalp hastalıkları, karaciğer yetmezliği, ağır yanık yada alerjik tepki şeklinde böbreklere kan akışının durduran yada azaltan problemler böbrek yetmezliğine zemin hazırlayabilmektedir.
    • Ağır metallerden toksinlere aşırı maruziyet
    • Uyuşturucu ve alkol
    • Kan damarlarının iltihabı doğrusu vaskülit.
    • Organında iltihaplanmaya niçin olabilen otoimmün bir hastalık olan lupus hastalığı.
    • Bazı kanser türleri yada kemoterapi ilaçları
    • Gereksiz ilaç kullanımı

<KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Böbrek yetmezliğinin teşhisinde ilk adım nefroloji doktorunun muayenesidir. Nefroloji doktoru böbrek yetmezliğine niçin olabilecek hipertansiyon yada diyabet şeklinde hastalıklar, böbrek yetmezliğine niçin olabilecek ilaçlar yada idrar alışkanlığındaki değişikliklerin sorgulamasını yaptıktan sonrasında böbrek yetmezliğinin teşhisini koyabilmek için ek tetkikler isteyebilir.

• • • Kan testleri: Tam kan sayımı kronik böbrek yetmezliğinin teşhisinde mühim ipuçları verebilir. Kandaki kreatinin ve üre oranı kronik böbrek yetmezliğinin varlığı hakkında doktora düşünce verebilir. Bununla beraber nefroloji doktoru daha detaylı kan testleri de isteyebilir. GFR denilen Glomerular Filtration Rate(Glomerüler Filtrasyon Hızı) böbreklerin süzme kapasitesini belirler. Böbreklerin süzme kapasitesinin belirli bir oranın altına düşmesi böbrek fonksiyonlarındaki problemi belirleyebilir.
    • İdrar testi: İdrardaki kan yada protein varlığı böbrek fonksiyonlarında problem bulunduğunu belirleyebilir.
    • İdrar hacminin ölçümü: İdrar çıkışının belirlenmesi böbrek yetmezliğini teşhis etmeye destek olan en kolay testlerden biridir.
    • Görüntüleme şekilleri: Böbreklerin ve idrar yollarının yapısını ve boyutunu değerlendirmek için ultrason yada değişik görüntüleme şekilleri kullanılabilir.
    • Biyopsi: Böbrek biyopsisi çoğu zaman ciltten uzun ve ince bir iğne ile girilerek lokal anestezi altında yapılır.

BÖBREK YETMEZLİĞİNİN TEDAVİSİ NASILDIR?

Böbreklerde oluşan hasarlar çoğu zaman kalıcıdır. Böbreklerde oluşan hasar düzeltilmese bile yetmezliğe yol açan altta yatan hastalık denetim altına alarak böbrek yetmezliği durdurmak yada yavaşlatmak mümkün olabilir. Böbrek yetmezliğine yol açan rahatsızlığa nazaran tedavi planı değişebilmektedir.

Böbrek yetmezliği esnasında yaşanmış olan komplikasyonlara yönelik tedaviler planlanabilir.

• • Gerilim kontrolü: Böbrek yetmezliği yaşayan hastaların çoğu zaman denetim altına alınmada zorluk çeken yüksek gerilim sorunları bulunur. Nefroloji doktoru böbrek fonksiyonlarını korumak için yüksek tansiyona yönelik ilaç tedavisi uygulayabilir. Yüksek gerilim ilaçları başlangıçta böbrek fonksiyonlarını azaltabileceği için kontrollerin sıklaştırılması faydalıdır.
  • Kolesterol seviyesinin kontrolü: Böbrek yetmezliği yaşayan hastalarda çoğu zaman kalp hastalığı riskini artıracak oranda fena kolesterol görülmektedir.  Bunun için kolesterol ilaçları kullanılabilir.
  • Anemi ilaçları: Kansızlığın yaşandığı durumlarda anemi ilaçları kullanılabilir.
  • Sıvı birikmesine yönelik tedaviler: Kronik böbrek yetmezliği olan kişilerin vücudunda sıvı birikmeleri yaşanabilir. Tedavi sürecinde bu durumu engelleyici ilaçlar kullanılabilir.
  • Düşük proteinli rejim: Böbreklere binen yükü azaltmak için düşük proteinli beslenme yaşanabilecek sıkıntıların azalması bakımından önemlidir.