Fıtık

Kişinin günlük yaşamını negatif olarak etkileyen fıtık, iç organların bir bölümünün, çoğunlukla bağırsağın bir parçasının naturel ortamından dışa doğru çıkması, deri altıda şişlik yaratması olarak tanımlanır. Bel ve boyun bölgesi fıtıkları ise omurlar içinde bulunan disklerin naturel konumlarını kaybetmesi sonucu olarak ortaya çıkar.

Fıtık çeşitleri nedir?

Pek oldukca türü ve çeşidi bulunan fıtığın en sık görülen çeşitleri; karın, bel ve boyun fıtıklarıdır. Karın fıtıkları genel olarak kasık, göbek ve ameliyat kesisi fıtığı olarak incelenir. Tedavi edilmeyen karın fıtıkları süre içinde tazyik sebebiyle büyür ve tedavi şansı azalır. Bel ve boyun fıtıklarında ise kişinin yaşam standardını negatif etkileyerek fıtık bölgesinin yanı sıra kol ve bacaklarda his kaybı, ağrı ve güçsüzlük şeklinde emareler ile kendini gösterir.

Karın fıtıkları nedir?

Karın fıtıkları, karın duvarını oluşturan kas ve fasya denen sert zarların zayıf bir noktadan karın boşluğundan dışarı doğru çıkmasıdır. Çoğu zaman karın duvarındaki kasların zayıflaması sonucunda bir organ ya da doku, karın boşluğundaki bu zayıf noktadan çıkarak fıtık oluşturur. Fıtıklar kendiliğinden, travmaya bağlı olarak ve evvelde geçirilmiş ameliyat bölgelerinde bulunan kesiler sonucunda ortaya çıkabilir. Kasık fıtığı, göbek fıtığı, ameliyat kesisi fıtığı olarak üç grupta incelenebilir.

Kasık fıtığı nedir?

Kasık bölgesinin sağında, solunda ya da her iki tarafında da görülen karın içi basıncın artması ile ortaya çıkan fıtık türüdür. Internal ring denen, karnın ön duvarında bulunan erkeklerde spermatik kordun, hanımlarda ise uterusu yerinde tutan bağlardan önde gelen ligamentum rotundumun geçmiş olduğu açıklık, karın duvarına bakılırsa daha zayıf yapıda olduğundan çoğunlukla fıtık bu bölgede oluşur. Kronik kabızlık sonucu aşırı ıkınma, erkeklerde prostat büyümesi, ağır kaldırma, idrar yapmak için ıkınma, astım ve kronik bronşite bağlı devamlı öksürük indirekt inguinal herni olarak ve bağırsağın bir bölümünün deri altında şişlik yaratmasına sebep olan kasık fıtığının en sık rastlanan nedenleridir. Direkt inguinal herni ise bu zayıf bölgenin iç tarafında, karnın üst orta bölgesinde ortaya çıkar. Buradaki fıtık oluşumu da benzer sebeplere dayalı karın içi basıncının artması ile meydana gelir. Adam çocuklarda ise çoğu zaman, karın içinde gelişimini tamamlayan testislerin aşağı inerek düzgüsel yerine gelmesi sonucunda karında bulunan boşlukta oluşur ve eğer alan geniş ise bağırsakların bir kısmı bu bölgeye kayarak fıtık oluşturur. Sadece bağırsakların sığamayacağı kadar büyük bir alan kalmamış ise sıvı birikimi sonucu da fıtık oluşabilir. Fıtık riski çoğu zaman yeni doğan erkeklerde görülür. Prematüre bebeklerde risk daha fazladır. Ailede fıtık öyküsünün bulunması, aşırı şişman olmak karın içi basıncı artırdığı için risk faktörüdür. Daha ilkin fıtık gelişmiş kişilerde, kasığın öteki tarafında da fıtık gelişme olasılığı bulunur.

Göbek fıtığı nedir?

Ana rahmindeki bebeğin beslenmesini elde eden umbilikal kord doğrusu göbek kordonu içinde yer edinen 3 değişik damar bulunur. Göbek fıtığı, doğumdan sonrasında bağlanarak ve çevresindeki kaslar tarafınca kapanarak kuvvetlenen göbek bölgesinin zayıf kalması durumunda ortaya çıkar. Bebeklik döneminde oluştuğunda, fıtık ağlama esnasında şişerek görünür hâle gelebilir. Birkaç yıl içinde bebeklerde olan fıtık kendiliğinden kapanabilir sadece kapanmaması durumunda cerrahi müdahale gerekir. Göbek deliğinin tam kapanmadığı ya da aşırı zorlandığı durumlarda, çocukluk çağına erişen bireylerde göbek fıtığı oluşabilir. Göbek deliği üstünde, bağırsakların üst bölgesini örten yağ dokusu ve bağırsağın bir kısmı fıtık oluşumuna neden olur. Yetişkinlerde ise fıtık şikayeti ile başvuranların ortalama %8’i göbek fıtığıdır. Doğum yapmış şişman hanımlarda, prostat öyküsü bulunan erkeklerde, aşırı şişman yada ani kilo kaybı olan, ağır kaldıran, kronik öksürüğe haiz kişilerde görülme olasılığı yüksektir. Gözle görülen bir şişlik ya da biçim bozukluğu olmasa bile, bazı durumlarda fıtık, parmak ile hissedilir. Yetişkinlerde göbek fıtığının tek tedavi seçeneği cerrahi operasyondur ve fıtık başlangıç aşamasındayken ve küçükken opere edilmesi daha kolaydır. Ameliyat hastanın durumuna bakılırsa, kapalı ya da açık şekilde yapılabilir.

Ameliyat kesisi fıtığı nedir?

Daha ilkin geçirilmiş karın ameliyatlarının kesi bölgelerinde oluşan fıtık türüdür. Ameliyat sonrası doku iyileşmesinin yetersiz olması ve dokuların seneler sonrasında zayıflaması sonucu oluşabilir. Birden fazla alanda gelişebilen kesi fıtıkları; ayaktayken, öksürürken ya da ıkınırken yara izinin olduğu bölgede şişme oluşumu ile de gözlenebilir. Sadece bu tip fıtıklar hızla büyüyebileceğinden, bu şekilde bir durumun fark edilmesi durumunda beklenmemelidir. Tedavisi açık ya da kapalı ameliyatla yapılır.

Bel fıtığı nedir?

Lomber disk hernisi ya da malum öteki adıyla bel fıtığı, omurga üstünde bulunan omurlar içinde gelişir. Omurların içinde bulunan, birbirine bağlayan ve esneklik sağlayarak yastıksı bir vazife gören jel benzeri bağ dokusu, öteki adıyla disk, yaşlılığa bağlı olarak su kaybetmesi ile işlevini kaybetmeye adım atar. Bunun sonucunda naturel konumundan çıkarak bel fıtığını oluşturur. Bel fıtığı çoğunlukla bel bölgesinde bulunan son iki diskte oluşur ve bel ağrısı, bacaklarda ağrı ve uyuşma, ayaklarda güçsüzlük ile karakterizedir. Bel fıtıkları bazı durumlarda cerrahi dışı olarak tedavi edilir ve alınan sonuca bakılırsa tedavi yeniden düzenlenir. Bu tedavi şekilleri çoğu zaman istirahat, antienflamatuvar ve ağrı kesici ilaçlar, egzersiz, fizik tedavi, steroid enjeksiyonu olabilir. İlaçların tamamı reçete edilmiş olduğu şekilde kullanılmalı ve eğer iyileşme görülmüyor ise hekime yeniden başvurulmalıdır. Cerrahi tedavinin de uygulanmış olduğu bel fıtıkları parsiyel diskektomi ya da diskektomi şekilleri ile gerçekleştirili. Lokal, spinal ya da genel anestezi ile meydana getirilen operasyonlar, fıtıklaşan disk üstüne minik bir kesi yöntemiyle yapılır. Bazı durumlarda bacak bölgesine giden sinir köklerinde bası meydana gelmiş olarak, güç kaybı yaşanabilir ve acil olarak ameliyat gerekebilir.

Fıtık tedavisi nasıldır?

Fıtığın oluştuğu bölgeye bakılırsa tedavi şekli değişmiş olur. Bazı durumlarda egzersiz, fizik tedavi ve ilaç tedavisi uygulansa da bu tedavi yöntemlerine cevap alınamayan ve ileri düzey fıtıklarda cerrahi operasyon yapılır. Eğer bu biçim ağrılarınız var ise uzman bir hekime görünerek bir an ilkin kontrollerinizi yaptırmanız önerilir.