Difteri Nedir?

Difteri nedir sorusuna özetlemek gerekirse: Nefes darlığı şeklinde ciddi şikâyetlere niçin olabilen mikrobik bir solunum yolu enfeksiyonu şeklinde yanıtlanabilir. Difteri, burun ve boğazı, kimi zaman de cildi etkileyebilen oldukça bulaşıcı ve potansiyel olarak ölümcül bir enfeksiyondur. Hastalığa yol açan mikrop bir kişiden diğerine kolayca yayılmış olduğu halde, difteri aşısı kullanımı ile yayılım kolayca önlenebilir. Difteri vatanımızda nadirdir, şundan dolayı bebekler ve çocuklar rutin olarak aşılanır.

Difteri hastalığı niçin olur?

Difteri, Corynebacterium Diphtheriae adında olan bakterinin yol açmış olduğu iltihabi bir solunum yolu hastalığıdır. Bakteri kişiden kişiye; yakın temas yöntemiyle yada hasta fert tarafınca kullanılmış kontamine fincan yada mendil şeklinde nesnelerle temas yöntemiyle yayılır. Ek olarak damlacık enfeksiyonu denilen hasta kişinin hapşırma ya da öksürmesi yöntemiyle öteki bireylere bulaşabilir. Enfekte kişide, emareler ortadan kalksa dahi, bakterinin vücuda alınmasından sonrasında altı haftaya kadar bulaşma devam edebilir. Bakteri en sık olarak burun ve boğazda bulgulara niçin olur. İltihabi sürecin başlamasından sonrasında bakteriler toksin adında olan, vücut için zararı dokunan tehlikeli maddeler salgılar. Toksinler kan dolaşımına yayılır ve çoğu zaman burun, boğaz, dil ve hava yollarında kalınca, gri zar şeklinde bir yapının oluşmasına niçin olur. Özgür bırakılan toksin ek olarak şunlara niçin olur:

Enfeksiyon bölgesinde doku tahribi yapar.

Kan dolaşımına geçerek çeşitli vücut dokularına dağılır.

Hücrelerin protein üretimini baskılar.

Kalpte iltihaba ve sinir hasarına niçin olur.

Kan pıhtılaşmasında görevli trombosit adında olan kan elemanlarının sayısında azalmaya niçin olabilir.

İdrarda anormal oranda protein atılımına yol açabilir.

Difteri için risk faktörleri neler?

Difteriye yakalanma riski yüksek olan insanoğlu. şu şekilde sıralanabilir:

Güncel aşıları olmayan çocuklar ve yetişkinler

Kalabalık yada sağlıksız koşullarda yaşayan insanoğlu

Difterinin endemik olduğu bir bölgeye gezi eden hepimiz

Difteri emareleri nedir?

Difteri emareleri bakterinin alt tipine ve etkilenen vücut bölgesine bağlı olarak değişim gösterir. Mesela tropik iklimlerde daha yaygın olan bir çeşit difteri, solunum yolu enfeksiyonundan ziyade cilt ülserlerine niçin olur. Bununla beraber klasik difteri vakası bakterilerin niçin olduğu üst solunum yolu enfeksiyonu şeklinde ortaya çıkar. Klasik difteride bademciklerin çevresinde yada burun ve boğazda zara benzeyen ve pseudomembran adında olan bir örtü oluşur. Bu zar yeşilimsi, mavimsi, hatta kanama var ise siyah renkli bile olabilir. Kişiye bakterinin bulaşmasından semptomların ortaya çıkması içinde geçen süreye kuluçka periyodu denir. Difteride bu süre averaj olarak 5 gündür. Kuluçka süresi bitiminden sonrasında ve psödomembran ortaya çıkmadan ilkin görülen erken emareler şunları ihtiva eder:

Hafifçe yükseklikte ateş

Halsizlik

Keyifsizlik

Boyundaki lenf bezlerinde şişlik

Uzunlukta yumuşak doku şişmesi

Burun akıntısı

Süratli kalp atış hızı

Burun ve ağzın arkasındaki boşlukta difteri enfeksiyonu olan çocuklarda şu erken belirtilerin de görülme olasılığı yüksektir:

Mide bulantısı

Kusma

Titreme

Baş ağrısı

Ateş

Eğer bakteri toksin salgılarsa, ilk semptomlar ortaya çıktıktan sonraki 12 ila 24 saat içinde psödomembran oluşmaya başlayarak aşağıdaki emarelere neden olur:

Boğaz ağrısı

Yutma güçlüğü

Solunum zorluğuna yol açan solunum yolu tıkanması

Ses kısıklığı ve havlar tarzda  öksürük: Eğer membran gırtlak süresince uzanıyorsa, hava yolunun tamamen tıkanmasından ziyade havlar tarzda öksürük ve ses kısıklığı şeklinde emareler daha muhtemeldir. Membran ek olarak solunum sistemi üstünden akciğerlere doğru da uzanabilir.

Cildi etkileyen deri difterisi aşağıdaki bulgulara niçin olabilir:

Bacaklar, ayaklar ve ellerde içi irin dolu kabarcıklar

Çevresi kırmızı görünümlü ağrılı büyük ülser şeklinde yaralar