Böbrek taşı

Böbrek kanalları içinde çoğu zaman bilinmeyen nedenlere bağlı olarak bazı minerallerin birleşerek oluşturduğu sert yapılara böbrek taşı adı verilir. Erkeklerde bayanlara oranla 3 kat daha yaygın olarak görülen bu hastalık, bir kez oluştuğu takdirde tedavi ile yok edilse bile çoğunlukla tekrarlama eğilimi gösterir. Her yaşta görülebilmekle beraber 30’lu yaşlardaki bireylerde daha sık gözlenir. Böbrek taşları tedavi edilmemesi durumunda böbrek kanallarının tıkanmasına neden olur ve bu da böbrek içinde tazyik artışına niçin olarak şiddetli ağrı ile beraber organın fonksiyonlarında bozulmalara sebebiyet verir. Bu yüzden böbrek taşı olan bireyler, ağrıları olmasa bile ne olursa olsun tedavi olmalıdır.

Böbrek taşı emareleri nedir?

Böbrek taşı hastalığının malum en yaygın emareleri şunlardır:

Şiddetli göğüs, karın ve bel ağrıları

Bulantı ve kusma

İdrarda kan görülmesi

Böbrek taşı sebepleri

Böbrek taşı oluşumunun sebebi tam olarak bilinemese de hastalığın oluşum riskini artıran bazı faktörler bulunmaktadır. Ailesinde böbrek taşı hastalığı öyküsü bulunan bireylerde bu hastalığa yakalanma olasılığı oldukça yüksektir. Yanlış beslenme alışkanlıkları da böbrekte taş oluşumu riskini arttırabilir. Bunların haricinde böbrek taşı oluşumu riskini artıran faktörler şunlardır:

Aşırı kiloluluk

Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları

Daha ilkin böbrek taşı problemi geçirmiş olmak

Yetersiz fizyolojik aktivite

Doğumsal böbrek anomalileri

Böbreklerde herhangi başka bir hastalığın bulunması

Kronik bağırsak problemleri

Gut hastalığı

Böbrek taşı çeşitleri

Böbrek taşı, taşı oluşturan minerallere nazaran aşağıdaki çeşitlere ayrılır:

Kalsiyum taşları: Kalsiyum oksalat ve kalsiyum fosfat şeklinde kalsiyumun çeşitli bileşiklerinin oluşturduğu taşlardır. Tüm böbrek taşı vakalarının ortalama %75’i kalsiyum taşlarından oluşmaktadır.

Ürik asit taşları : Çoğu zaman yüksek proteinli rejimle beslenen bireylerde görülen böbrek taşı türüdür.

Sistin taşları: Ender görülen bir böbrek taşı türü olmakla beraber çoğu zaman metabolik bozukluklardan kaynaklıdır.

Sitruvit (enfeksiyon) taşları: Çoğu zaman idrar yolu enfeksiyonlarından meydana gelen bu taş türü, oldukça süratli büyümesi sebebiyle kısa sürede ciddi böbrek hasarına yol açabilmektedir.

Böbrek taşı teşhisi

Böbrek taşının teşhis edilmesinde çeşitli laboratuvar testlerinin yanı sıra tıbbi görüntüleme tekniklerinden yararlanılır. Bu tanı testlerinden bazıları şunlardır:

Ultrasonografi

Üreteroskopi

Röntgen

Bilgisayarlı tomografi (BT)

İdrar analizi

Böbrek taşı tedavi şekilleri

Böbrek taşı rahatsızlığında tedavi süreci, taşın boyutu ve türü şeklinde faktörlere nazaran değişkenlik gösterir. Tedavide kullanılan bazı yöntemler bununla beraber safra kesesi taşları tedavisinde de uygulanır. Bazı taşlar ameliyat yapılmaksızın bazı ilaçlar yardımıyla eritilebilir. Bilhassa ufak boyutlu taşlarda doktor önerisi doğrultusunda uygulanabilen ilaç tedavilerinin yanı sıra bolca su tüketimi ile taşların idrar yolu ile atılımı sağlanabilir. Daha büyük boyuttaki taşlar için önceleri açık ameliyat uygulanmaktaydı. Fakat gelişen teknoloji ve tıbbın ilerlemesi ile sıkıntılı bir iyileşme süreci gerektiren ve hastalığın tekrarlama olasılığını artıran bu yöntem, yerini daha yenilikçi uygulamalara bırakmıştır. Erimeyen ve boyutu belirli bir düzeyin altındaki taşlarda ESWL (Extracorporeal Schock Wave Lithotripsy) olarak adlandırılan şok dalgaları ile taş kırma tedavisi uygulanabilir. Ek olarak idrar yolundan RIRS tedavisi olarak da malum Retrograd İntrarenal Cerrahi yardımıyla üreteroskopi ile taş kırma yada çıkarma işlemleri de uygulanabilir. Bazı durumlarda ise taşın böbrekten direkt çıkarıldığı kapalı böbrek taşı ameliyatı olarak da malum nefrolitotomi operasyonu tercih edilir. Tüm bu tedavi şekillerinden hangisinin tercih edileceği ürolog tarafınca meydana getirilen detaylı muayene sonrasında belirlenmelidir.

Hastalığın tedavisi kadar tedavi sonrası süreçte yeni taş oluşumlarının önüne geçilebilmesi adına böbrek taşlarından korunma yöntemlerini bilmek ve uygulamak da ehemmiyet taşır. Bireyde oluşan taş türünün bilinmesi ve hastanın beslenme planında bu taşın oluşum riskini artıran besinlere yer verilmemesi gerekir. Ek olarak böbrekte taş oluşumlarının önlenmesi için bolca su tüketimine itina gösterilmelidir. Eğer sizde de böbrek taşı problemi var ise, şiddetli ağrıların oluşumunu beklemeden bir sıhhat kuruluşuna başvurup tedavi sürecinizi başlatarak hastalığın yol açabileceği daha ciddi boyuttaki sorunların önüne geçebilirsiniz.