Astigmatlık

Astigmat, kornea isminde olan göz yüzeyinin ya da göz içinde bulunan göz merceğinin (lens) düzensiz kavislenmesine bağlı ortaya çıkan bir göz kusurudur. Kornea ya da lenste anormal kavislenme, ışığın retinada tam olarak odaklanamaması ve net olmayan bir görüntü vermesi ile sonuçlanır. Düzgüsel bir kornea ya da lens, top benzer biçimde orantılı bir yüzey eğriliğine haizdir. Astigmatta ise bu yapıların yüzeyinde bir yumurtada olduğu benzer biçimde orantısız bir kavis bulunur.

Astigmat niçin olur?

Gözde gelen ışık ışınlarını kırarak retinada odaklayan ve görüntü elde edilmesini elde eden kornea ve lens isminde olan iki eğimli yüzey bulunur. Kornea, gözlerin ön yüzeyini kaplayan saydam tabakadır. Lens ise gözün içinde bulunan, dışarıdan görünmeyen, incelip kalınlaşarak yakın ya da uzaktaki nesnelere odaklanmayı elde eden saydam bir yapıdır. Göz kusuru olmayan bir gözde, lens ve kornea pürüzsüz bir top yüzeyi benzer biçimde eşit çapa haiz, yuvarlak bir eğriliğe haizdir. Doğru eğriliği olan bir kornea ve lens (göz merceği), gözün arkasındaki retinada direkt ve keskin bir halde odaklanmış bir görüntü oluşturmak için gelen ışık ışınlarını kırar. Kornea yada lens çapları eşit olmayan, yumurta şeklinde kusurlu bir eğriliğe sahipse, ışık ışınları muntazam şekilde kırılmaz ve bulanık bir görüntü elde edilir. Kornea yada lensin bu şekilde bir tarafında diğerinden daha çok eğriliğe haiz olmasına astigmat denir.

Korneada uygun olmayan kıvrımlar var ise kornea astigmatı, lenste uygunsuz kıvrımlar var ise ‌lentiküler astigmatından söz edilir. Her iki tür astigmat bulanık görmeye niçin olabilir.  Bulanık görme, yatay, dikey yada çapraz benzer biçimde bir yönde daha çok oluşabilir.

Astigmat doğumdan itibaren mevcut olabilir yada gözlerde yaralanma, hastalık yada ameliyattan sonrasında gelişebilir. Zayıf ışıkta okuma, televizyona oldukca yakın oturma yada şaşılık benzer biçimde faktörler astigmatın ilerlemesine niçin olmaz. Erken doğan, prematüre bebeklerde, diğerlerine kıyasla astigmat daha sıktır. ‌Keratokonus isminde olan ve korneanın az az incelerek kubbeleşme yarattığı dejeneratif göz hastalığı astigmatın öteki bir nedenidir.

 

Astigmat emareleri nedir?

Astigmatta yaygın görülen emareler şunları ihtiva eder:

Tüm mesafelerde bulanık yada bozuk görme

Baş ağrısı

Gözlerde aşırı kayma

Gözün uzun süre odaklanmasını gerektiren aktivitelerde göz yorgunluğu (Çıktı yada ekran üstünden uzun süre okuma yapma benzer biçimde)

Geceleri sürüş zorluğu

Ciddi vakalarda çift görme

Bu emarelere haiz olan kşilerin ne olursa olsun bir göz testi yaptırmasında yarar vardır.

Astigmat tipleri nedir?

Astigmat gözde etkilenen yapıya nazaran iki gruba ayrılır. Kornea yüzeyindeki anormal kavislenme sebebiyle oluşursa korneal astigmat, göz merceğindeki sorun sebebiyle oluşursa ‌lentiküler astigmat olarak isimlendirilir.  ‌Lentiküler astigmatı olan hastaların çoğunda kornea​​​​​ şekli normaldir.

Astigmat, birlikte rol alan öteki kırılma hatalarına nazaran de kategorize edilebilir.  span→ ‌Miyopik astigmat, astigmat ve uzağı net görememe problemi olan ‌miyopinin beraber görüldüğü göz kusurudur. Görüntü retinanın önünde odaklandığında meydana gelir. Hipermetrop astigmat ise yakının net görülemediği hipermetropi göz kusurunun astigmat ile beraber görülmesiyle ortaya çıkar. Görüntü retinanın arkasında odaklandığında görülür.

Astigmat Testi

Astigmat ile dünyaya gelen pek oldukca çocukta, bu durum çoğunlukla görme testi yapılana fark edilmez. Çocukta tanısı konmamış astigmat ya da başka bir kırma kusuru var ise okuma düzeyi ve derslere konsantrasyonu etkilenebilir. Bu sebeple göz kusurlarının erken dönemde teşhis ve tedavisi için tertipli göz testleri önemlidir.

Bir optometrist, ‌astigmatizmayı kapsamlı bir göz muayenesi ile teşhis edebilir. Astigmat testi, gözlerin ışığa iyi mi odaklandığını ölçmek ve görüşü iyileştirmek için ihtiyaç duyulan optik lenslerin numarasını belirlemek için yapılır.