Ateş

Ateşe bakteri ya da virüslerin yanı sıra pek oldukça başka hastalık da sebep olabilir. Vücutta meydana gelen bağışıklık sistemi cevabının hipotalamusu etkilemesi sonucu, vücut ısısı kısa süreliğine yükselir. Bu da kişilerde ateş olarak kendini gösterir. Ateş, bağışıklık sisteminin bir şey ile savaşım ettiğinin bir göstergesidir.Ateş koltukaltı, ağız, kulak ve makattan ölçülebilmektedir. Her bölgede ölçüm farklılıkları gözlenebilir. Ölçüm öncesi sıcak ya da soğuk bir şey yenmesi durumunda ağızdan meydana getirilen ölçümler doğru netice vermeyebilir. Koltukaltı ölçümlerinde de daha düşük ısılar bulunabilir.

Ateşin Emareleri Nedir?

Ateşi çıkan kişilerin en belirgin şikâyeti titreme ve üşümedir. Perifer damarlarda daralma sonucu el ve ayak benzer biçimde uzuvlarda üşüme meydana gelir. Kaslarda da kasılmaya bağlı olarak seğirmeler gözlenir. Kişilerin kalp atışları ve buna bağlı olarak metabolizmaları hızlanır. 37 dereceyi geçen ateşlerde metabolizmada %10-12 oranında artış gözlenir. Vücudun sıvı ve kalori ihtiyacı artar. Kalp ve solunum sistemine ek yük binmiş olduğu için vücut yorulur ve halsiz düşer. Ateşin en sık görülen emareleri aşağıdaki gibidir:

Titreme

Üşüme

Kalp atışlarında hızlanma

Terleme

Baş ağrısı

Kas ağrısı

İştah kaybı

Halsizlik ve bitkinlik

Acı hassasiyetinin artması

Uyuşukluk

Konsantrasyon bozukluğu

Bu emarelere aşağıdaki semptomlar eşlik ediyorsa acilen bir hastaneye başvurmak gereklidir:

Işığa karşı aşırı duyarlılık

Uzunluğunda sertlik ve ağrı

Döküntü

Nefes darlığı

Bulantı

Kusma

Dehidrasyon

Baş dönmesi

Karın ağrısı

Kas krampları

Zihinde bulanıklık

Nöbet

Ek olarak ateşle beraber idrara çıkarken acı duyma, yetersiz, koyu renkli ya da fena kokulu idrar da ciddi bir durumun göstergesi olabileceğinden dolay bir uzmana görünmekte yarar vardır.

Ateşin Sebepleri Nedir?

Düzgüsel şartlar altında bir enfeksiyon kaynaklı hafifçe ateş belirtilerinin 1 ile 3 gün içinde kendiliğinden kaybolması, ateş düşürücülere yanıt vermesi ve kişinin sağlığına ulaşması beklenir. Sadece devam eden ve tekrarlayan ateş, derecesi yüksek olmasa bile ciddi bir enfeksiyonun habercisi olabilir ve ciddiye alınmalıdır.38 dereceye kadar olan ateş hafifçe ateş olarak kategorize edilirken, 39 derecenin üstü yüksek ateş olarak kabul edilir. Ek olarak gelişim biçimi ve süresine nazaran ateş akut, subakut ve kronik olarak üç türe ayrılır. Ansızın ortaya çıkan ve 7 günden azca devam eden vakalar akut, 7-14 gün arası devam eden ateş subakut ve 14 günden fazla devam eden ateş kronik olarak değerlendirilmektedir.Yetişkinlerde ateşin en sık karşılaşılan sebepleri içinde;

Solunum yolu enfeksiyonları,

Bakteriyel ya da viral enfeksiyonlar (kulak, akciğer, cilt, boğaz, mesane, böbrek vb.),

Mantar enfeksiyonları,

Besin zehirlenmeleri,

Sıcak çarpması yada güneş yanığı,

Enflamasyon (mesela romatoid artrit),

Sinek, böcek sokmalarına bağlı enfeksiyonlar (Lyme, sıtma, kırım kongo kanamalı ateşi vb.) gösterilebilir.

Sadece hipertiroid, otoimmün hastalıklar, bazı kanser türleri, tümörler benzer biçimde daha ciddi sıhhat sorunları da ateşe niçin olabilmektedir. Ek olarak madde bağımlılığı ve alkolü bırakma süreçlerinde de ateş görülebilir.Bazı ilaçlar ve tedaviler de kişilerde ateşe niçin olabilir. Bazı antibiyotikler, kuduz, tetanos, zatürre benzer biçimde aşılar, steroidler, kemoterapi ve radyoterapi ya da hastalara organ nakli sonrası verilen ilaçlar ateşe niçin olabilmektedir. Daha ilkin ciddi bir hastalık geçirmiş olan kişilerde ya da kronik hastalığı olan kişilerde, yüksek ateş riskli durumlara niçin olabilir. Bu sebeple kronik hastalık sahibi kişilerin yüksek ateş durumunda hastaneye başvurmaları önemlidir.Bilhassa aşağıdaki hastalıklara haiz kişilerin dikkat etmeleri gerekmektedir:

Astım

Romatoid artrit

Diyabet

Otoimmün hastalıklar (Crohn hastalığı, Lupus vb.)

Kardiyovasküler hastalıklar

Anemi

Karaciğer, böbrek hastalıkları

Serebral palsi

Multipskleroz

Kronik akciğer hastalıkları

HIV, AIDS

Ateşle Mücadelede Yapılması Gerekenler

Ateş bir hastalık değil, başka bir hastalığın emaresi olarak ortaya çıktığından dolayı tedavisi altta yatan sebebe nazaran değişmektedir. Enfeksiyon durumlarında, enfeksiyonun tedavisi ateşin düşmesini sağlamaktadır. Sadece organ hasarı ya da nöbete niçin olmaması için ateşin denetim altına alınması önemlidir.Yüksek ateşin parasetamol, ibuprofen ya da salisilat cinsel ilaçlar ve buna ek olarak soğuk kompres ile düşürülmesi sağlanmalıdır. Hafifçe ateş durumunda iyi beslenme, hafifçe egzersizler ve tertipli uyku vücudun bağışıklık sisteminin çalışmasına destek olduğundan, enfeksiyonla harp süresinin kısalmasını ve ateşin düşmesini sağlayabilir.Ateşle mücadelede sıvı alımı oldukça önemlidir. Su, meyve suyu, çorba, kemik suyu benzer biçimde yiyecek ve içecekler mideyi yormadan hem sıvı hem de lüzumlu kalorinin alınmasını sağlar. Ek olarak yetişkinlerde ılık banyo ve oda ısısının düşürülmesi benzer biçimde uygulamalar da kişinin ateşin emareleri ile daha kolay baş etmesine olanak tanır.