ZATÜLCENP NEDİR?

Göğüs zarının iltihaplanmasından ileri gelen bir hastalıktır. Satlıcan da denir. Vaktinde anlaşılıp tedavi edilmezse tehlikeli sonuçlara varabilir.

Her iki akciğerin üstü, göğüs kafesinin iç kısmı akciğer zarı, ya da göğüs zarı (plevra) isminde olan bir zarla örtülüdür. Bu zar esnek, saydamdır, kâğıt inceliğindedir. Nefes alıp verme esnasında akciğerler genişleyip daralırken göğüs zarının kayganlığı solunumun rahatlığını sağlar. Akciğerlerle göğüs kafesi içinde kalan boşluğa göğüs boşluğu adı verilir. Bu boşluk sağ ve sol akciğerler kısmında kapalı bir poşet gibidir; içinde hava yoktur. Zatülcenp (plörezi) işte bu zarın iltihaplanmasıdır

ZATÜLCENP NEDEN OLUR?

Çeşitli mikropların ya kan, ya da lenf yolu ile göğüs zarına varması, ya da komşu organlardaki iltihapların direkt doğruya bu zara bulaşması zatülcenpe neden olur. Böylece, iltihaba uğrayan zar düzgüsel hususi durumunu kaybeder, irin ürünlerinin birikmesi zarı kalınlaştırır, esneklik kaybolur, ağrı derin acı verecek şekilde şiddetlenir.

Zatülcenp, biri sulu, biri kuru olmak suretiyle iki biçim gösterir. Sulu zatülcenpte akciğerle göğüs boşluğu içinde hususi bir sıvı toplanır.

Zatülcenpin sebebi %90 verem mikrobudur. Ek olarak romatizma, frengi, kanser, kalp yetmezliği, zatürree, akciğer apsesi, siroz urları, nefrit, nefroz benzer biçimde böbrek hastalıkları da göğüs boşluğunda su toplanmasına yol açabilir. Saydığımız hastalıklar haricinde çeşitli kazalarda da göğüs zarı iltihaplanabilir. Meselâ delici, batıcı, kesici aletlerle, mermilerle olan yaralanmalarda, kaburga kemikleri kırılıp bu boşlukta kan toplanabileceği benzer biçimde mikropların araya karışmasiyle ağır iltihaplanmalar da olabilir.

ZATÜLCENP NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Sebep çoğunlukla verem mikrobu olduğuna gore zatülcenpte, tedavi genel olarak, verem tedavisinin aynıdır. Hastalık başka bir sebebe dayanıyorsa tedavi ona gore uygulanır. Zatülcenpte istirahate, iyi beslenmeye bilhassa dikkat etmelidir. Hastalık geçtikten sonrasında da daima tedbiri elden bırakmamalı, hasta denetim altında bulundurulmalıdır.

Verem mikrobundan ileri gelen zatülcenplerde, verem basiline etkili hususi ilâçlardan streptomisin, P.A.S., izonikotinik asidi ve benzerleri kullanılır. Yan ağrısına, ateşe, nefes darlığına karşı çeşitli ilâçlar verilir. Hastalık geçinceye kadar yatak istirahati şarttır. Nekahet de uzun sürmelidir. Bir verem intanı geçirildiği asla unutulmamalı, 3-5 yıl bazen hastanın kontrolü yapılmalıdır. Hastaya yiyecek olarak, bolca vitaminli, yüksek kalorili, proteince varlıklı, kolay sindirilir besinler verilir.